Myfyrwraig Prifysgol Bangor yn derbyn Medal Ebola
O'r chwith: Yr Athro Nicky Callow, Deon y Coleg Gwyddorau Iechyd ac Ymddygiad, Helena Robinson, Yr Athro John G Hughes, Is-Ganghellor a Dr Edgar Hartsuiker.Yn dilyn Sierra Leone yn cael ei ddatgan yn glir o鈥檙 feirws Ebola, mae myfyriwr PhD o Brifysgol Bangor wedi derbyn medal mewn cydnabyddiaeth o'i dewrder ac ymroddiad wrth fynd i'r afael a鈥檙 argyfwng yng Ngorllewin Affrica.
Mae Helena Robinson, 29, o Guernsey, yn fyfyriwr 么l-raddedig yn yr Ysgol Gwyddorau Meddygol a derbyniodd y Fedal Ebola yn dilyn cyfnod o bum wythnos yn Sierra Leone ym mis Rhagfyr 2014.
Ar 么l clywed ap锚l ar gyfer staff cymorth meddygol ar BBC Radio 4, ymchwilio Helena ar-lein a gwelodd bod Iechyd Cyhoeddus Lloegr wedi sefydlu labordai diagnosteg yn Sierra Leone ac yn brin o weithwyr dros gyfnod y Nadolig. Gwnaeth gais i wirfoddoli a chafodd ei recriwtio i ganolfan driniaeth sy鈥檔 cael ei reoli gan elusen Achub y Plant yn Kerry Town.
Esboniodd Helena: "Roeddwn wedi synnu mod i am derbyn y fedal hon, ond mae'n braf cael cydnabyddiaeth am wneud rhywbeth defnyddiol, er fy mod yn si诺r bod llawer o bobl yn gwneud gwaith clodwiw nad ydynt wedi cael eu cydnabod ar ei gyfer.
"Ein gwaith ni oedd profi samplau - gwaed neu swabiau, ar gyfer Ebola a malaria sy'n rhannu llawer o'r un symptomau. Er bod hyn yn broses gweddol syml, roedd angen canolbwyntio i wneud yn si诺r ein bod yn aros yn ddiogel ac nid oedd unrhyw croeshalogi rhwng samplau. Roedd y gwres hefyd yn broblem gan fod rhai o'r adweithyddion roeddem yn eu defnyddio'n yn sensitif i wres, felly roedd angen i ni weithio'n gyflym. Roedd yn heriol iawn ond yn werth chweil ac rwy'n falch iawn fy mod wedi gwirfoddoli.
"Yn y cyfamser rwyf wedi bod yn 么l i Sierra Leone yng nghanol mis Medi am gyfnod o 4 wythnos i wneud mwy o'r un gwaith. Mae'r achosion yn araf yn dod i ben, ond mae llawer o samplau i'w profi fel y gall pob achos gael eu hynysu a rhwystro unrhyw drosglwyddiad pellach."
Dywedodd Dr Edgar Hartsuiker, goruchwyliwr PhD Helena: "Ar hyn o bryd mae Helena yn gwneud ei phrosiect ymchwil PhD yn Sefydliad Ymchwil Canser Gogledd-orllewin sydd wedi鈥檌 gyllido gan Tenovous Cancer Care. Mae hi'n fyfyriwr rhagorol ac mae'n wych gweld ei bod wedi bod yn gallu gwneud defnydd o鈥檌 sgiliau labordy ar gyfer achos mor dda, rydym yn falch iawn ohoni."
Cyflwynwyd y fedal i Helena gan yr Athro John G Hughes, Is-ganghellor, a dywedodd: "Yn anhunanol, mae Helena wedi rhoi ei hun mewn perygl yn yr ymdrech i achub bywydau'r rhai sydd wedi cael eu heffeithio gan un o'r epidemig mwyaf dinistriol ein cenhedlaeth. Mae'r Brifysgol yn falch iawn o Helena ac rydym yn falch bod ei hymdrechion yn cael eu cydnabod drwy ddyfarnu鈥檙 fedal hon."
Mae llywodraeth y DU yn bwriadu cyhoeddi Medal Ebola i dros 3,000 o berson茅l milwrol a sifil a deithiodd o'r DU i'r rhanbarth i atal lledaeniad y clefyd.
Dyddiad cyhoeddi: 9 Tachwedd 2015